วิธีการเล่น Mahjong หรือ ไพ่นกกระจอก

มารู้จัก Mahjong กันเถอะ
Mahjong หรือที่คนไทยเรียกว่า ไพ่นกกระจอก นิยมเล่นกันมากในหมู่ชาวจีนและญี่ปุ่น และได้นำมาทำเป็นเกมของเครื่องต่างๆ ตั้งแต่สมัยเครื่อง Famicom จนถึงเครื่องรุ่นใหม่อย่าง Play Station2 ก็ยังมีให้เล่นอยู่ บางเกมมี Item , ท่าไม้ตาย หรือแม้แต่ Level ด้วยคับ หากเล่นเป็นแล้วก็จะเป็นเกมที่สนุกมากเกมหนึ่งเลยทีเดียว
ไพ่หนึ่งสำรับมี 136 ตัว แบ่งเป็นแบบใหญ่ๆได้ 2 แบบคือแบบตัวเลข และ ตัวอักษร
แบบตัวเลขแบ่งได้อีก 3 แบบคือแบบ ตัวหมื่น , ตัวเชือก และ ตัวเหรียญ
แบบตัวเลขสามารถนำไปจัดได้ทั้ง เรียง (เช่นเรียงเลข 123 เป็นต้น) และ ตอง (ตัวเหมือนกัน 3 ตัว)



แบบตัวอักษรแบ่งได้ 2 แบบคือแบบ ตัวทิศ และ ตัวพิเศษ
แบบตัวอักษรสามารถทำชุด ตอง ได้เท่านั้น ตัวทิศ หากมีตรงกับทิศที่เรามีอยู่ จะได้แต้มมาก ตัวพิเศษ จะเป็นตัวที่ให้แต้มมากเป็นพิเศษ


วิธีการเล่น
ศัพท์เบื้องต้น
ก่อนอื่นมาทำความรู้จักศัพท์ที่ใช้ในการเล่นเบื้องต้นก่อนนะครับ
คู่ คือ การที่มีไพ่เหมือนกัน 2 ตัว
เรียง คือ การที่มีไพ่ชนิดเดียวกัน และมีเลขเรียงกัน
ตอง คือ การมีไพ่เหมือนกัน 3 ตัว
คั่ง คือ การที่มีไพ่เหมือนกัน 4 ตัว
จั่ว คือ การหยิบไพ่จากกองสำรับ
ทิ้ง คือ การนำไพ่ที่ไม่ต้องการในกองของเราออกไป 1 ใบ
เก็บ คือ การนำไพ่ที่คู่ต่อสู้ทิ้งลงมา มาเป็นของเราเอง จะเก็บได้ต่อเมื่อนำมาเข้า ชุดเรียง , ชุดตอง , ชุดคั่ง หรือเก็บมา น๊อค เท่านั้น
น๊อค คือ การมีไพ่อยู่ในมือครบชุดพอดี
น๊อคมืด คือ การน๊อคโดยที่ไม่เก็บไพ่จากคู่ต่อสู้เลยแม้แต่ใบเดียว

วิธีเล่นเบื้องต้น
1. ก่อนอื่น CPU จะทำการแจกไพ่ก่อนคนละ 13 ใบ บางเกมจะมีการให้ทอยลูกเต๋าก่อนเพื่อกำหนดทิศของผู้เล่น และกำหนดผู้เล่นคนแรก กำหนดตัว Dora ซึ่งตัว Dora นี้เป็นตัวโบนัสพิเศษของไพ่ เมื่อได้รับไพ่แล้วเกมก็จะเรียงไพ่ตามแต้มให้เราอัตโนมัตและทำให้มองไพ่ได้ง่ายขึ้นด้วย
2. คนที่ได้เล่นเป็นคนแรกต้องจั่วขึ้นมา 1 ใบ นำเข้าในชุดไพ่ของตัวเองเป็น 14 ใบ แล้วก็เลือกไพ่ที่ไม่ต้องการทิ้งไป 1 ใบ ให้เหลือ 13 ใบเท่าเดิม วิธีทิ้งไพ่ให้เราพยายามจัดให้ไพ่เราอยู่ในลักษณะที่สามารถน๊อคได้ คือต้องมีชุดเรียงหรือตอง 4 ชุด และคู่ 1 คู่จึงจะน๊อคได้ แต่ไพ่ในมือเรามีอยู่ 13 ใบ ส่วใบที่ 14 ต้องรอเอาจากที่คู่ต่อสู้ทิ้งลงมา หรือ เราจัวขึ้นมาได้เท่านั้น


3. ถ้าจั่วมาแล้วพยายามดูไพ่ที่ไม่เกี่ยวข้องทิ้งออกไป 1 ใบ ให้ไพ่ในมือเป็น 13 ใบเท่าเดิม ก็เป็นอันจบตาของเราแล้วก็เปลี่ยนตาไปให้คู่ต่อสู้เล่นต่อ
4. ต่อมาเป็นตาของคู่ต่อสู้ ก็ปล่อยให้คู่ต่อสู้เล่นไปเองโดยอัตโนมัต ถ้าคู่ต่อสู้มี 3 คนก็จะเวียนไปเรื่อยๆจนกลับมาถึงตาเราหรือถ้าเป็นเกมที่มีคู่ต่อสู้คนเดียว เมื่อคู่ต่อสู้ทำอะไรเรียบร้อยแล้วก็จะเป็นตาของเรา โดยที่คู่ต่อสู้จะทิ้งไพ่มาให้เรา 1 ใบ เราก็จะสามารถเลือกได้ว่าจะเก็บไพ่ของคู่ต่อสู้ที่ทิ้งมาหรือไม่ หรือเราจะจั่วไพ่ใบใหม่ขึ้นมา

การเก็บไพ่
5. ถ้าเราเลือกจะเก็บไพ่ของคู่ต่อสู้ก็อย่าพึ่งกดปุ่มจั่วไป ให้กดเลือกคำสั่งออกมาก่อน (แล้วแต่เกมว่าใช้ปุ่มอะไรนะ ส่วนมากจะใช้ปุ่มแคนเซิลในการกดคำสั่งขึ้นมาน่ะ) ซึ่งจะมี 4 คำสั่งดังนี้
Chii เก็บเข้าชุดเรียง
Pon เก็บเข้าชุดตอง
Kan เก็บเข้าชุดคั่ง
Ron เก็บมาน๊อค

เก็บมาเข้าชุดตอง
คำสั่งที่ใช้เก็บคือ Pon สมมุติว่าเรามีไพ่อะไรก็ได้อยู่ 1 คู่ แล้วคู่ต่อสู้ทิ้งไพ่ใบที่เราต้องการมาพอดี เราก็สามารถเลือกคำสั่ง เพื่อเก็บไพ่ที่คู่ต่อสู้ทิ้งลงมาให้ไพ่เราเป็นชุดตอง 1 ชุดได้ และเมื่อเก็บมาแล้วต้องวางออกไปให้คู่ต่อสู้เห็นด้วย (ถ้าเป็นตาของคู่ต่อสู้ก็จะเปิดไพ่มาให้เราเห็นเช่นกัน)

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง ポン
ถ้ากดใช้คำสั่ง ポン แล้ว จะเก็บไพ่ที่คู่ต่อสู้ทิ้งมาเข้าชุดตอง 1 เหรียญได้ 1 ชุด

พอเราใช้คำสั่ง ポン เรียบร้อยแล้ว เราก็ต้องเลือกทิ้งไพ่ไป 1 ใบ
เก็บมาเข้าชุดเรียง
คำสั่งที่ใช้เก็บคือ Chii (チー) สมมุติว่าเรามีไพ่ที่ใกล้จะเรียงกันได้แล้วแต่ยังขาดอยู่อีก 1 ใบ แล้วคู่ต่อสู้ทิ้งใบที่เราต้องการลงมาพอดี เราจะสามารถใช้คำสั่ง チー เพื่อเก็บไพ่มาเข้าชุดเรียงของเราได้ โดยที่มื่อเราเก็บมาแล้วอาจจะต้องเลือกว่าจะไปไว้ในชุดไหน ซึ่งอาจจะมีหลายชุดให้เลือกก็ได้ พอเลือกได้แล้วก็ต้องเปิดไพ่ให้คู่ต่อสู้เห็นเช่นเดิม

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง チー
เราก็ต้องเลือกว่าจะเอาเข้าชุดไหนดี ก็ขอให้เลือกตามความเหมาะสนนะครับ ช่น ในกรณีนี้ควรจะเลือกเข้าชุด 1,2,3 เชือก เหลือ 4,5 เชือกไว้ เพื่อรอดัก 2 ทางคือ 3 หรือ 6 เชือกมาเข้าชุดก็จะได้อีกชุดนึง

หลังจากเลือกคำสั่งนี้แล้วก็ต้องทิ้งไพ่ออกไป 1 ใบเช่นเคย
เก็บมาเข้าชุดสี่ตัว (คั่ง)
คำสั่งที่ใช้เก็บคือ Kan (カン) ถ้าเรามีไพ่ชุดตองอยู่ในมือแล้วคู่ต่อสู้ทิ้งไพ่แบบเดียวกันออกมาให้อีก 1 ตัวเป็นทั้งหมด 4 ตัว (ไพ่ในสำรับ 1 แบบจะมี 4 ตัวนะ) ถ้าเราต้องการได้แต้มมากขึ้นอีกก็ให้เก็บไพ่ใบนั้นมาเข้าชุดซะ

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง カン
กรณีนี้เราควรเก็บเพราะจะได้แต้มมาก ซึ่งเรียกว่า ""กั้งเสียง"" คือมีตัวอักษรครบ 4 ตัว


อ๊ะ! อย่ารีบทิ้งครับ ถ้าราใช้คำสั่ง カン เราไม่ต้องทิ้งไพ่อีกเพราะว่าจำนวนของไพ่จะลงตัวพอดี
เก็บมาน๊อค
คำสั่งที่ใช้คือ Ron (ロン) ถ้าไพ่ในมือเรามีครบแล้วแต่ยังขาดอยู่อีก 1 ใบก็จะครบ 4 ชุดเรียงหรือตองกับอีก 1 คู่ แล้วคู่ต่อสู้บังเอิญทิ้งตัวที่เราต้องการลงมาพอดี แบบนี้เรียกว่า คู่ต่อสู้ทิ้งตัวโง่ออกมา ถ้าเราเก็บมาเข้าชุดก็จะชนะไปเลย


ตัวอย่างการใช้คำสั่ง ロン
ถ้าคู่ต่อสู้ทิ้ง 6 เชือกออกมาแล้วเราเก็บ 6 เชือกมาเข้าชุดได้ครบชุดพอดี เราก็จะชนะไปเลย
นี่คือคำสั่งทั้งหมดในการเก็บนะครับ ซึ่งในการเก็บถ้าเราจะเก็บโดยไม่ได้ประโยชน์อะไรก็จะเก็บไม่ได้ ถ้าจะเก็บต้องเก็บมาเข้าชุดอย่างใดอย่างหนึ่งใน 4 อย่างนี้เท่านั้น และเราจะเก็บได้เฉพาะตัวที่คู่ต่อสู้เพิ่งทิ้งมาเท่านั้น เราจะเก็บตัวเก่าที่ทิ้งมาเมื่อตาก่อนไม่ได้

การจั่วไพ่
6. ถ้าเราไม่เก็บแล้วกดปุ่มจั่วไป ก็จะจั่วไพ่ใบใหม่ขึ้นมาและเมื่อจั่วมาแล้วก็จะมีคำสั่งให้ใช้อีก 3 คำสั่งคือ
Kan (カン) จั่วได้ชุดคั่ง
Ri-chi (リーチ) รอ
Tsumo (ツモ) จั่วน๊อค
จั่วมาเข้าชุดคั่ง
คำสั่งที่ใช้คือ Kan (カン) ถ้าเรามีตองอะไรก็ได้อยู่ แล้วจั่วมาได้ตัวนั้นอีก เราก็ใช้คำสั่งนี้เพื่อเก็บมาเป็นชุดคั่งซึ่งก็จะได้แต้มเพิ่มขึ้นด้วย


ตัวอย่างการใช้คำสั่ง カン
เมื่อใช้คำสั่ง カン แล้วเราต้องจั่วเพิ่มอีก 1 ตัวและเลือกไพ่ทิ้งออกไป 1 ตัวตามกฏนะ


รอน๊อค
คำสั่งที่ใช้คือ Ri-chi (リーチ) การใช้คำสั่งรอนี้จะใช้ได้เมื่อไพ่ที่มีอยู่ในมือเราใกล้ครบชุดแต่ยังขาดอยู่ 1 ตัว ให้เรากดคำสั่งนี้เพื่อเป็นการบอกให้คู่ต่อสู้รู้ว่าเรารอแล้วนะ


ตัวอย่างการใช้คำสั่ง リーチ
ลองสังเกตุว่าไพ่ชุดนี้ขาด 2 หรือ 5 เชือกก็จะน๊อคได้แล้ว (ชุดแรกคือ 1,2,3 เหรียญ , ชุดที่สองคือ 2,3,4 เหรียญ , ชุดที่สามคือ 5,6,7 เหรียญ และมีคู่ 2 เชือกอยู่ แต่ชุด 3,4 เชือกยังขาด 2 หรือ 5 เชือกอยู่ก็จะได้ครบชุดพอดี ลองฝึกสังเกตดูนะคับ) ให้เลือกคำสั่ง リーチ แล้วจะมีไม้สีขาวอันเล็กๆมีจุดสีแดงตรงกลางวางลงไป เพื่อบอกให้คู่ต่อสู้รู้ว่าเราจะน๊อคแล้วนะ หลังจากใช้คำสั่งนี้แล้วเกมก็จะเล่นไปโดยอัตโนมัต โดยจะทิ้งตัวที่เราจั่วมาได้ออกไปจนกว่าจะจั่วเจอตัวที่เราต้องการหรือคู่ต่อสู้ทิ้งตัวที่เราต้องการออกมา ก็จะขึ้นคำสั่งมาให้เราน๊อคได้เลย แล้วการที่เราจะรอได้จะต้องน๊อคมืดเท่านั้นนะ (การน๊อคมืด คือการน๊อคโดยไม่เก็บไพ่จากคู่ต่อสู้เลยแม้แต่ใบเดียว) ถ้าไม่ใช่น๊อคมืดก็จะใช้คำสั่ง リーチ ไม่ได้

จั่วน๊อค
คำสั่งที่ใช้คือ Tsumo (ツモ) คือเมื่อเรารออยู่ หรือว่าไพ่ในมือมีครบชุดแล้วแต่ยังขาดอยู่ 1 ตัวเท่านั้นก็จะน๊อคแล้วเราโชคดีจั่วได้ตัวที่เราต้องการพอดี เราก็สามารถน๊อคได้โดยใช้คำสั่ง ツモ หากเป็นเกมที่เล่นแบบ 4 คนเราก็จะกินรอบโต๊ะเลย

ตัวอย่างการใช้คำสั่ง ツモ
จั่วได้แป๊ะ ลองสังเกตจะเห็นว่าไพ่ในมือเรามีเรียง 123 เหรียญ เรียง 456 เหรียญ เรียง 789 เหรียญ และมีคู่ตง คู่แป๊ะ แบบนี้จะดักได้ 2 ทางคือถ้าเราจั่วได้ไม่ว่าตงหรือแป๊ะแค่ตัวเดียวเราก็จะน๊อคได้เลย ในกรณีนี้เราจั่วได้แป๊ะพอดี เราก็สามารถกดคำสั่ง ツモ เพื่อน๊อคได้เลย
ทั้งหมดที่กล่าวมาก็คือคำสั่งที่ใช้ในการจั่วนะคับ ก็เลือกใช้ให้ถูกตามสถานการณ์แล้วกันนะ

7. เราและคู่ต่อสู้จะผลัดกันไปเรื่อยๆ จนกว่าจะครบ 18 ตา ถ้าหากว่ายังไม่มีใครน๊อคก็จะเปิดไพ่มาดูว่าใครรออยู่รึเปล่า (อาจจะใช้คำสั่งรออยู่ หรือไม่ใช้ก็ได้) ถ้าหากใครรออยู่จะเรียกว่าได้เปรียบ Tenpai (てんぱい) ซึ่งจะได้แต้มไปเล็กน้อย ประมาณ 1000 - 1500 แต่ถ้าไม่ได้รออยู่จะเรียกว่าเสียเปรียบ No-ten (のーてん) ซึ่งจะเสียแต้ม แต่ถ้าได้เปรียบทั้งคู่หรือเสียเปรียบทั้งคู่ ก็จะไม่เสียแต้ม (ถ้าเล่นแค่ 2 คน) พอดูการได้เปรียบเสีบเปรียบแล้วก็เป็นอันจบ 1 กระดานแล้วเริ่มเล่นกันใหม่จนกว่าจะได้แต้มกันตามที่กำหนดไว้ในแต่ละเกม หรือไม่ก็น๊อคกันตามแต่จะกำหนดเอาไว้

8.ถ้าเล่นกระดานใหม่ก็ย้อนกลับไปดูที่ข้อ 1

การน็อคแบบพิเศษ
1. 7 คู่น๊อค ถ้าไพ่อยู่ในมือเป็นคู่ทั้งหมดเลย ก็สามารถน๊อคได้เช่นกัน แต่รอค่อนข้างยากเพราะรอเพียงแค่ตัวเดียวเอง


2. เรื่องของทิศนะครับ คือมีการกำหนดทิศที่เราอยู่ (จะมีเขียนบอกไว้ลองหาดูนะครับ) และทิศจะวนตามผู้เล่นไปเรื่อยๆ ถ้าเราอยู่ในทิศใดแล้วมีไพ่ตองทิศนั้นอยู่ในมือจะเรียกว่าเราได้ ไท้ และถ้าเรามีตองของ ตง ฮวด แป๊ะ ก็เรียกว่าเป็นไท้เช่นกัน ถ้าเรามีไท้มากกว่า 1 ไท้ จะเรียกว่า ยี่ไท้ (2 ไท้) , ซาไท้ (3 ไท้) หรือ สี่ไท้ (4 ไท้) แต้มที่ได้ตะสูงขึ้นตามไท้ที่มีอยู่

สมมุติว่าเราอยู่ทิศตะวันออก

เรียงจากรูปข้างบนแต่ละแถวครับ

= 1 ไท้ มี 2 แบบอะไรก็ได้ = 2 ไท้
= 1 ไท้ มี 3 แบบอะไรก็ได้ = 3 ไท้
= 1 ไท้ มี 4 แบบอะไรก็ได้ = 4 ไท้
= 1 ไท้

ถ้ามีไพ่สะสมไว้มากแต้มก็จะมากตามไปด้วย

3. ถ้ามีทิศที่ตรงกับทิศที่เราอยู่ 4 ตัว (カン) เรียกว่า กั้งเสียง จะได้แต้มมากขึ้น
สมมุติว่าเราอยู่ทิศ =กั้งเสียง
4. การเล่นสี ถ้าไพ่ในมือเราเป็นแบบเดียวกันทั้งหมด เช่น เป็นตัวหมื่นทั้งหมด เป็นตัวเหรียญทั้งหมด หรือเป็นตัวเชือกทั้งหมด จะได้แต้มสูง

5. ถ้าเราเล่นสีแล้วยังเป็นตองที่เหมือนกันหมดอีก แต้มก็จะได้สูงมากเลย

6. ถ้ามีไพ่ ตง ฮวด แป๊ะ เป็นตอง 2 อย่างและคู่อีก 1 อย่างจะเรียกว่า ฉ้วน ส่วนตัวอื่นเป็นอะไรก็ได้ ก็จะได้แต้มมาก
ทุกแบบ +ตัวอะไรก็ได้ให้ครบชุด

7. ถ้ามีตอง 1 ครบทั้ง 3 สี และตอง 9 กับคู่ 9 อะไรก็ได้ หรือจะเป็นตอง 9 ครบทั้ง 3 สีกับตอง 1 กับคู่ 1 อะไรก็ได้จะเรียกว่า โยเก้า จะได้แต้มสูงมากๆเลย

8. ถ้ามีไพ่ 1 ครบทั้ง 3 สีอย่างละ 1 ตัวมีไพ่ 9 ครบทั้ง 3 สีอย่างละ 1 ตัวและมีไพ่ทิศครบทั้ง 4 ทิศอย่างละตัวกับตัวอักษรพิเศษทุกตัวอย่างละ 1 ตัวส่วนตัวสุดท้ายจะเป็นอะไรก็ได้ที่กล่าวมาทั้งหมดอีก 1 ตัวถ้าจะน๊อคได้ ซึ่งการน๊อคแบบพิศดารนี้เรียกว่า จับซาโยเก้า ซึ่งจะได้แต้มสูงมากๆๆๆๆเลย แล้วก็ทำยากๆๆๆๆที่สุดเลย
+ตัวอะไรก็ได้ที่เหมือนกับตัวในชุดนี้อีก 1 ตัว
9. ทุกข้อที่กล่าวมาต้องน๊อคมืดเท่านั้นนะ

การคิดแต้ม

ต่อมาก็มาเข้าสู่วิธีคิดแต้มกัน แต่ว่าแต้มในแต่ละเกมจะให้ไม่เท่ากัน เพราะไพ่นกกระจอกเป็นไพ่ที่มีความอิสระมากดังนั้นเรื่องแต้มจึงขึ้นอยู่กับการตกลงกันภายในเกม เพราะฉนั้นผมจะพูดถึงวิธีที่จะได้แต้มมากๆนะครับ
การน๊อคแบบธรรมดา
1.ไพ่ชุดตองจะได้แต้มมากกว่าไพ่ชุดเรียง
2.ถ้ามีไพ่ที่มีสี่ตัว (カン) ก็จะได้แต้มเพิ่มมากขึ้น
3.ถ้าใช้คำสั่ง リーチ ก่อนแล้วค่อยน๊อคจะได้แต้มค่ารอเพิ่มด้วย
4.น๊อคมืดได้แต้มมากกว่าน๊อคแบบเก็บไพ่จากคู่ต่อสู้
5.ถ้ามีตัว (ドラ) จะได้แต้มเพิ่ม

ตัวสัญญาลักษณ์อันนี้ (ロン) มันเป็นภาษาจีนผมไม่สามารถพิมพ์ได้ ต้องขออภัยด้วย

ช่วยกันลงความคิดเห็นหน่อยครับ ว่าบทความนี้ดีหรือไหม ชอบหรือไม่ชอบ

เว็บผมครับ http://gamekao.siam.im

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share

Sign up here with your email